Toruń. Wystawa prac Augusta Zamoyskiego w CSW. Rzeźby, szkice oraz fotografie

Wystawa "August Zamoyski. Myśleć w kamieniu" jest esejem wizualnym, ukazującym twórczość i bogate życie artysty nie tylko poprzez jego dzieła rzeźbiarskie, ale także spuściznę archiwalną, zawierającą fotografie, unikalne filmy, rysunki oraz szkicowniki. Bohaterem ekspozycji jest hrabia August Zamoyski, który urodził się 28 czerwca 1893 r. w majątku Jabłoń na Lubelszczyźnie. Wbrew pochodzeniu i tradycji rodzinnej poświęcił się sztuce. Ten obdarzony niezwykle silną i bogatą osobowością rzeźbiarz – arystokrata, mistrz rzemiosła ogarnięty pasją nauczania, zapalony sportowiec, zajmował się także teorią sztuki i filozofią. Był artystą-nomadą, obywatelem świata (władał biegle pięcioma językami), ale przez całe życie pielęgnował w sobie głębokie poczucie polskości i myślał o losie swojej spuścizny, dbając o to, by nie uległa rozproszeniu.

Łączył w swojej sztuce wszystko, co najbardziej polskie i europejskie zarazem. Zaczynał jako awangardzista w 1916 r. w Berlinie i Monachium, a dwa lata później, już w Zakopanem, podejmując eksperymenty w duchu ekspresjonizmu, kubizmu i futuryzmu, tworzył rzeźby będące jedynie grą linii i brył. W połowie lat 20. XX w. w Paryżu nauczył się pracować i myśleć w kamieniu. Wrócił do figury i został klasycystą, twórcą syntetycznych i monumentalnie uproszczonych portretów i posągów kutych – zgodnie z kultywowaną przez siebie już do końca życia ideą odrodzenia rzemiosła – bezpośrednio w kamieniu (taille directe). W 1940 r. wyjechał do Brazylii, gdzie założył i prowadził szkoły rzeźby w Rio de Janeiro i São Paulo oraz stworzył m.in. pomnik Fryderyka Chopina. W 1955 r. powrócił do Europy – najpierw zawitał do Paryża, gdzie zamieszkał w klasztorze dominikanów. Cztery lata później, po ślubie z Hélène Peltier, odnalazł szczęście w Saint-Clar-de-Rivière pod Tuluzą w wiejskim domu – pracowni z kuźnią, gdzie spędził resztę życia w pewnej izolacji i zapomnieniu. W ostatnim okresie próbował za pomocą ekspresyjnie uogólnionych postaci oddać w swojej rzeźbie mistyczne treści i wielkie, religijne tematy. Zmarł 19 maja 1970 r. i został pochowany w ogrodzie swojej posiadłości w grobie o formie ziemnego kurhanu, zwieńczonego rzeźbą Zmartwychwstanie własnego projektu.

Prezentowana w Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu wystawa, jest czwartą odsłoną wielkiej monografii, którą w 50. rocznicę śmierci artysty przygotowało Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Następne edycje tej „wędrującej” ekspozycji miały miejsce w Muzeum Narodowym w Poznaniu oraz Muzeum Narodowym w Gdańsku.
Toruńska edycja wystawy "August Zamoyski. Myśleć w kamieniu" jest współorganizowana przez Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu i Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie w ramach PROJEKTU ZAMOYSKI 2017–2021.
Ekspozycję oglądać można do 1 września.