Nagroda Benedykta Polaka przyznana!

Profesor Jerzy Gąssowski jest nestorem polskiej archeologii (nadal czynnie wykonującym swój zawód), znakomitym specjalistą w dziedzinie archeologii wczesnego średniowiecza Europy, pradziejów sztuki, kultury Celtów w starożytności i średniowieczu oraz dziejów i kultury Indian Ameryki Północnej. Głośnym echem w mediach odbiło się sensacyjne odkrycie w 2008 roku przez zespół profesora Gąssowskiego grobu w katedrze Fromborskiej zawierającego szczątki wybitnego astronoma Mikołaja Kopernika. Ponadto profesor Gąssowski w 1962 roku odnalazł w Sandomierzu najstarsze w Europie figury szachowe pochodzące z XII wieku.

Z kolei nagroda dla obcokrajowca zasłużonego we współpracy z badaczami polskimi przypadła w tym roku Owenowi Gingerich’owi, amerykańskiemu emerytowanemu profesorowi astronomii i historii nauki Uniwersytetu Harvarda oraz starszemu astronomowi Obserwatorium Instytutu Smithsoniańskiego. Profesor Owen Gingerich od lat współpracuje z polskimi uczonymi nad spuścizną Mikołaja Kopernika. Dla podkreślenia zasług na polu naukowym jedna z asteroid nazwana została „Gingerich”. W zakresie historii nauki najważniejszą jego publikacją jest dzieło w którym podsumowuje trzydziestoletnie badania nad identyfikacją w świecie oryginałów głównego dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus orbium caelestium i – przede wszystkim – analiza marginaliów znajdujących się w dwóch pierwszych wydaniach dzieła polskiego astronoma. Trzy książki Owena Gingericha zostały przełożone na język polski: Książka, której nikt nie przeczytał (2004), Mikołaj Kopernik: gdy Ziemia stała się planetą (2005) oraz Boski wszechświat (2009).

Ponadto członkowie Kapituły uhonorowali wyróżnieniami dwie osoby. Za osiągnięcia w dziedzinie eksploracji nagrodzono Małgorzatę Wojtaczkę, tegoroczną zdobywczynię bieguna południowego oraz Tomasza Mazura, etnologa, podróżnika i pisarza za jego wkład w rozwijanie dialogu międzykulturowego.

Małgorzata Wojtaczka jest biologiem, uczestniczką i współorganizatorką wielu wypraw speleologicznych, żeglarskich oraz ekspedycji w rejony polarne. 18 listopada 2016 roku rozpoczęła samotną wyprawę na biegun południowy, którą zakończyła osiągnięciem celu 25 stycznia 2017 roku. Należy podkreślić, że Małgorzata Wojtaczka jest pierwszą kobietą, która pieszo i bez asysty zdobyła biegun południowy. W ciągu 69 dni przebyła 1300 km w temperaturach dochodzących do minus 34 oC (przy dużym wietrze temperatura odczuwalna - minus 45 stopni Celsjusza). Z powodu ciężkich warunków atmosferycznych wyprawa przedłużyła się o ponad tydzień a ostatnią dobę podróżniczka maszerowała bez przerw.

Tomasz Mazur jest etnologiem, podróżnikiem i literatem, od trzydziestu lat mieszkającym w Niemczech. Jest autorem książki „Mozaika indyjska”, zdaniem specjalistów, jednej z najbardziej wnikliwych i celnych analiz indyjskiej kultury, co uczyniło z publikacji klucz do poznania tego kraju. Tomasz Mazur w swoich podróżach jest nie tylko obserwatorem, ale poznaje świat z wyczuciem i zrozumieniem godnym filozofa.

(info & foto: Muzeum w Łęczycy)