Na ścianie kamienicy, która należała do Juliana Fałata, pojawiła się tablica pamiątkowa

W marcu tego roku, na wieść o tym, że władze Torunia zamierzają sprzedać kamienicę, która sto lat temu należała do Juliana Fałata napisaliśmy, że na tak ważnym dla dziejów miasta budynku powinna być tablica pamiątkowa. Budynek przy Fosie Staromiejskiej 28 zostanie sprzedany, jednak z tablicą na fasadzie. W czwartek odsłonił ją prezydent Michał Zaleski w towarzystwie dyrektora Muzeum Ziemi Puckiej Mirosława Kulkika.

Fałat przybył do Torunia na początku 1920 roku i chociaż był już emerytem, zabrał się do pracy z wielką energią. Pomimo tego, że przy Fosie Staromiejskiej mieszkał niecałe dwa lata, dokonał cudów.

"Kamieniczka dyr. Fałata przy pl. Teatralnym 42 (dom miał dwa adresy - przyp. red.) stała się wkrótce ośrodkiem, dokoła którego grupowało się grono patrjotycznie myślących i działających obywateli - wspominało tamte czasy "Słowo Pomorskie" w 1929 roku, na wieść o śmierci artysty. - Jakby przed ambasadą zatrzymywały się automobile dygnitarzy wojskowych i cywilnych, zarówno polskich, jak i francuskich i angielskich. Ileż przepięknych akwareli wędrowało stąd do Francji i Anglji, aby tam głosić urok jezior pomorskich i lasów, Kaszubów i polskiego morza! Na jednym z zebrań wieczornych u mistrza podaje on grupce obecnych miejscowych artystów myśl utworzenia związku artystów, którego celem byłoby popieranie spraw sztuki i stworzenie pola do wymiany myśli i towarzyskiego zbliżania się artystów".

Słowo stało się ciałem, w grudniu 1920 roku powstała słynna toruńska Konfraternia Artystów, na której czele stanął Julian Fałat. Konfraternia to jednak tylko jeden z wielu pomysłów, jakie narodziły się podczas czwartkowych spotkań wieczornych w domu Fałata przy Fosie Staromiejskiej. Stąd również wyszła idea powołania Towarzystwa Muzycznego i Konserwatorium Muzycznego (jego pierwsza siedziba była w kamienicy przy Mostowej 6), Książnicy Kopernikańskiej, Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Do tych opisów warto dodać coś jeszcze: ogłoszenie z urzędowego "Tygodnika Toruńskiego" z 10 stycznia 1925 roku. W dziale przewłaszczenia nieruchomości - przy placu Teatralnym 38, darczyńca Julian Fałat, obdarowany: Pomorskie Towarzystwo Opieki nad Dziećmi. Decyzję taką artysta podjął po śmierci najstarszego syna.

Toruńscy radni zgodzili się podczas jednej z ostatnich sesji, aby wystawić kamienicę na sprzedaż. Budynek jest jednak w bardzo złym stanie.

Z ekspertyzy budowlanej wynika, iż zarysowania i pęknięcia widoczne na ścianie frontowej budynku pojawiły się w czasie robót remontowych sąsiedniej kamienicy nr 26 - czytamy w uzasadnieniu dołączonym do projektu uchwały. - Decydujący wpływ na pękanie i osiadanie ścian szczytowych sąsiadujących ze sobą budynków nr 26 i 28 miało wykonanie podpiwniczenia budynku nr 26. Należy wskazać, że przebudowa sąsiedniego budynku nr 26 stanowiła tak naprawdę budowę nowego budynku..."

Przyszły właściciel będzie miał zatem dom z historią, ale będzie musiał również uważać, żeby podczas niezbędnego remontu nie uszkodzić odsłoniętej w czwartek tablicy.