Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kradzież w toruńskim muzeum. Kto odkrył brak monet po 9 latach? Znamy nowe fakty

Małgorzata Oberlan
Małgorzata Oberlan
Cenne, zabytkowe monety znikały z Muzeum Okręgowego w Toruniu w okresie 9 lat (od 2008 do 2017 roku). Dyrektorem miejskiej placówki był wtedy Marek Rubnikowicz.
Cenne, zabytkowe monety znikały z Muzeum Okręgowego w Toruniu w okresie 9 lat (od 2008 do 2017 roku). Dyrektorem miejskiej placówki był wtedy Marek Rubnikowicz. Jacek Smarz
Sprawa 194 zabytkowych monet, które skradziono na przestrzeni 9 lat z Muzeum Okręgowego w Toruniu wstrząsnęła opinią publiczną. Radni interpelują u prezydenta miasta, pytając m.in. o nadzór. My natomiast dotarliśmy do nowych faktów w tej sprawie.

CBŚP rozbiła grupę przestępczą w regionie

od 16 lat

W czwartek (23.06) ujawniliśmy, że prokuratura skierowała do sądu akt oskarżenia przeciwko Adamowi M., emerytowanemu już pracownikowi Muzeum Okręgowego w Toruniu i Andrzejowi R., numizmatykowi ze starówki. Pierwszemu zarzuca, że przez okres 9 lat (od czerwca 2008 do lutego 2017 roku) ukradł z muzeum 194 cenne monety pochodziły z okresu XVI-XIX wieku i warte były 1,46 miliona zł. Drugiemu, że je od niego kupował wiedząc, że pochodzą z kradzieży, a następnie sprzedawał na zagranicznych aukcjach.

Pierwszy oskarżony w śledztwie do winy się przyznał. Drugi - nie. Obu grozi teraz do 15 lat więzienia. Odzyskiwaniem kolejnych monet zajmuje się nadal Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

"Jak to możliwe, że przez 9 lat monety znikały z miejskiego muzeum?" - to pytanie zadaje sobie teraz wiele osób. Oto nowe fakty w tej sprawie, do których dotarły "Nowości".

Kącik eksperta, kradzieże i emerytura. Kto zawiadomił prokuraturę?

Starszy kustosz Adam M. ma dziś 71 lat. Od 1978 roku do 2016 roku był pracownikiem Działu Historii i Dziejów Miasta Okręgowego w Toruniu. Od roku 1998, z racji pełnionego stanowiska, ponosił materialna odpowiedzialność materialna za zbiory, w tym numizmatyczne. Posiadał dostęp do pomieszczeń, w których zgromadzone były kilkusetletnie monety - zabezpieczone elektronicznie i mechanicznie.

Adam M. cieszył się zaufaniem przełożonych, był cenionym pracownikiem. Dyrektorem muzeum w okresie dokonywania kradzieży był Marek Rubinkowicz (pełnił tę funkcje od 2007 do 2020 roku). Starszy kustosz dzielił się też wiedzą z innymi. Podczas jednej z "Nocy w Muzeum" miejska placówka zapraszała na nocne odwiedziny w ratuszu, rekomendując między innymi jego stanowisko o nazwie: "Pieniądz sprzed wieków. Kącik eksperta". Adam M. to również autor eksperckich publikacji dotyczących monet i mennic.

Jak ustaliła prokuratura. Adam M. przywłaszczał sobie monety partiami. Najprawdopodobniej po kilku "pierwszych razach" poczuł się ośmielony. Był z tego zysk, a konsekwencji żadnych. Kto i kiedy wreszcie odkrył braki?

-Zawiadomienie o przestępstwie wpłynęło do naszej prokuratury dokładnie 20 listopada 2018 roku. Zawiadamiającym było Muzeum Okręgowe w Toruniu. Zgłaszało, że "kontrola zbiorów numizmatycznych wykryła braki w kolekcji monet" - mówi "Nowościom" prokurator Marcin Licznerski, szef Prokuratury Rejonowej Toruń Centrum Zachód.

Po miesiącu stąd śledztwo przekazano Prokuraturze Okręgowej w Toruniu, w ramach trybu stosowanego wobec spraw dotyczących dóbr o szczególnym znaczeniu dla kultury. A że skradzione monety do takich należały, nie ma już żadnych wątpliwości w świetle opinii biegłego.

Śledztwo trwało ponad 3 lata! Ale ustalono, jak numizmatyk Andrzej R. sprzedawał monety

Akt oskarżenia z prokuratury wypłynął do sądu dokładnie 20 czerwca br. Jak zatem widać, śledztwo trwało ponad 3 lata. Było drobiazgowe i czasochłonne. Udało się ustalić nie tylko mechanizm "znikania monet", ale i ich dalsze losy.

Monety trafiały do sklepu numizmatyczno-filatelistycznego Andrzeja R. na starówce w Toruniu. Zdaniem prokuratury, nie ma wątpliwości co do tego, że właściciel wiedział, iż pochodzą z przestępstwa. Z ich odkupywania od pracownika muzeum uczynił sobie stale źródło dochodu. Z racji zawodowych zainteresowań panowie znali się od wielu lat. Co dalej działo się z numizmatami?

-Andrzej R. wprowadzał je do obrotu krajowego, jak i zagranicznego. Monety te były wystawiane na aukcjach zagranicznych, głównie na terenie Niemiec i Wielkiej Brytanii, a także oddawane w komis, oferowane w Internecie oraz wywożone za zagranicę. Między innymi w roku 2015 Andrzej R. bez pozwolenia wywiózł do Republiki Federalnej Niemiec 3 zabytkowe monety - opisuje proceder Andrzej Kukawski, rzecznik toruńskiej prokuratury.

Polecamy nasze grupy i strony na Facebooku:

Na skutek podjętych działań zdołano dotąd odzyskać i zwrócić Muzeum Okręgowemu w Toruniu 59 monet. Nadal prowadzone są działania resortu kultury w celu odzyskania kolejnych 16 ujawnionych i zidentyfikowanych monet, ale znajdujących się poza granicami Polski.

Radni toruńscy poruszeni. Pytają u nadzór, ubezpieczenie zbiorów i zapraszają dyrektor muzeum na komisję

Jak wspomnieliśmy, informację o sprawie i akcie oskarżenia opublikowaliśmy 23 czerwca, w czwartek (na stronie internetowej). Powołując się na nasz artykuł, jeszcze tego samego dnia - akurat odbywała się wtedy sesja Rady Miasta Torunia - interpelację do prezydenta złożył radny Michał Jakubaszek (PiS).

Ten rajca pytam.in. o to jak w muzeum wyglądają procedury związane z bezpieczeństwem zbiorów, czy numizmaty są ubezpieczone od kradzieży, ale i o to, "kto sprawował pośredni i bezpośredni nadzór nad pracownikiem, któremu postawiono zarzuty kradzieży?"

Wniosek i informacje w opisywanej sprawie złożył tez na ręce prezydenta radny Piotr Lenkiewicz (KO), przewodniczący komisji kulty w radzie miasta. "Czy planowana jest kontrola instytucji w ramach czynności nadzoru?" - pyta w nim rajca. Docieka tez, jak wygląda inwentaryzacja zbiorów w placówce.

-Najbliższe posiedzenie komisji kultury mamy w lipcu. Zaprosimy na nie obecna panią dyrektor muzeum, Aleksandrę Mierzejewską. Na uwadze mamy przede wszystkim kwestię bezpieczeństwa zbiorów - podkreśla.

Do tematu wrócimy.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na torun.naszemiasto.pl Nasze Miasto