Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Pierwsza, chodzieska drużyna harcerska nosiła imię Bolesława Chrobrego

Bożena Wolska
Bożena Wolska
Drużyna im. Zawiszy Czarnego, która powstała w 1925 roku - rok po rozpadzie pierwszej drużyny. Zdjęcie zostało wykonane na obozie w Brudzewie. Były to ostatnie wakacje harcerzy przed II wojną światową
Drużyna im. Zawiszy Czarnego, która powstała w 1925 roku - rok po rozpadzie pierwszej drużyny. Zdjęcie zostało wykonane na obozie w Brudzewie. Były to ostatnie wakacje harcerzy przed II wojną światową
Pierwsza drużyna harcerska w Chodzieży powstała 6 czerwca 1920 roku z inicjatywy druha Stefana Jankowskiego. Za swojego patrona harcerze obrali króla Bolesława Chrobrego, a na zbiórkach poza prawem harcerskim, uczyli się też polskiej historii i języka. Tekst ukazał się w ,,Chodzieżaninie" w 2019 roku.

Na początek warto wspomnieć, że drużyny harcerskie zaczynały powstawać i działać w Wielkopolsce już w okresie zaborów. Jedną z nich była 5. Poznańska Drużyna Harcerska, której pierwsza oficjalna zbiórka połączona z wycieczką odbyła się 3 maja 1913 roku.

W Chodzieży, która w styczniu 1920 roku weszła w skład odrodzonej Rzeczpospolitej Polskiej, pierwsza drużyna zawiązała się z inicjatywy Stefana Jankowskiego. Za swojego patrona harcerze obrali króla Bolesława Chrobrego, a na zbiórkach poza prawem harcerskim, uczyli się historii i języka polskiego.

Stefan Jankowski pochodził z okolic Gostynia i to tam w 1918 roku wstąpił do drużyny harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki. Jak wspomina w liście, którego treść cytuje Zenon Gośliński, patriotyczne ideały harcerstwa były mu tak bliskie, że gdy w 1920 roku jego rodzina przeniosła się do Chodzieży, przybył do miasta w harcerskim mundurze, z krzyżem harcerskim i w skautowskim kapeluszu.

- Przeraziłem się, gdyśmy wysiedli, bo 90 proc. mieszkańców mówiło w języku niemieckim. Musiałem od razu przemierzyć miasto wzdłuż i wszerz aby upewnić się, dokąd przyjechałem. Aby młodych ludzi nauczyć polskiej mowy, wpadłem na pomysł zorganizowania drużyny harcerskiej - opisuje Stefan Jankowski.

Pierwsze, potajemne spotkania odbywały się u niego w mieszkaniu - przy ul. Raczkowskiego 1. Niemieccy sąsiedzi patrzyli na nie z niechęcią i próbowali w nich przeszkadzać, w wyniku czego - jak wspomina Stefan Jankowski - niejednokrotnie dochodziło do rękoczynów z młodzieżą niemiecką.

Problemy nie przeszkodziły w zawiązaniu się pierwszej, oficjalnej drużyny, która zaczęła działalność w dniu 6 czerwca 1920 roku. Na jej czele stanął oczywiście Stefan Jankowski, a jego zastępcą został Tadeusz Stankiewicz.

Drużyna składała się z trzech zastępów. Zastęp I „Wilków” prowadził brat Stefana Jankowskiego, Franciszek Jankowski; zastęp II „Jaskółek” prowadził Jan Nowak, a zastęp III „Orłów” prowadził Maksymilian Ciepluch.

Stanowili wzór

Rozwój drużyny, do której wstępowało coraz więcej chłopców sprawił, że harcerze musieli zacząć szukać dodatkowego, zewnętrznego wsparcia dla swoich działań. Ich opiekunem zgodził się zostać prof. Marcin Gołąb, natomiast po rozesłaniu oficjalnych pism do właścicieli okolicznych majątków drużyna otrzymała sporą pomoc materialną. Dzięki zebranym funduszom można było kupić sprzęt pionierski, flety, bębenki, laski harcerskie i proporczyki dla zastępów. Składek od członków nie pobierano.

Pierwszy oficjalny apel odbył się 3 maja 1921 roku na chodzieskim rynku. Stefan Jankowski złożył raport opiekunowi drużyny, po czym harcerze ruszyli do wspólnego pochodu ulicami miasta.

- Przygotowanie drużyny do udziału w tej uroczystości było wielkim sukcesem - uważał Stefan Jankowski.

Zbiórki zastępów odbywały się raz w tygodniu, a całej drużyny - co dwa tygodnie w mieszkaniu drużynowego (najpierw na ul. Raczkowkiego, a później na ul. Krasińskiego). Do obowiązkowych ćwiczeń należały ćwiczenia z laskami harcerskimi, a oprócz tego podczas spotkań uczono się polskich i harcerskich piosenek.

Drużyna regularnie wybierała się na wycieczki po chodzieskich lasach; uczestniczyła w biwakach oraz w pieszych wędrówkach do Czarnkowa, Ujścia, Morzewa, Szamocina, Budzynia i Margonina. W Ujściu harcerze często nocowali w Domu Katolickim, gdzie gościł ich miejscowy proboszcz. Stefanowi Jankowskiemu bardzo zależało, aby zarówno tam jak i w innych okolicznych miejscowościach powstały kolejne drużyny, ale nie było chętnych do ich prowadzenia.

- Chłopcy z naszej drużyny coraz lepiej rozumieli cele i zadania każdego harcerza. Nie palili papierosów i nie pili alkoholu. Każdy z nich starał się być siewcą kultury polskiej, był wzorem dla wielu niezrzeszonych chłopców - nie krył dumy Stefan Jankowski.

Tym, co szczególnie przyciągało młodzież do harcerstwa, był mundur. W tamtym czasie składał się on z krótkich spodenek w kolorze khaki, czarnych butów i podkolanówek oraz podpiętego po jednej stronie kapelusza (w późniejszym okresie noszonego w całości bez podpięcia). Obowiązkowymi elementami były krzyż harcerski, sznur i lilijka.

Nowy drużynowy

Po niespełna trzech latach pełnienia funkcji drużynowego drużyny im. Bolesława Chrobrego, w czerwcu 1923 roku Stefan Jankowski przekazał ją Janowi Nowakowi. Stało się tak, ponieważ otrzymał powoła- nie do wojska. Nową radę drużyny tworzyli Marian Jakubiak, Maksymilian Ciepluch i Jan Wysocki.

W podziękowaniu dla pierwszego drużynowego harcerze napisali: „Druh Jankowski był lubiany, potrafił drużynę rozweselić ćwiczeniami wojskowymi i muzyką, mając wielkie zamiłowanie do hartowania młodzieży harcerskiej. Życzymy mu na nowej drodze Błogosławieństwa Bożego i składamy harcerskie podziękowanie: Czuj Duch. Czuwaj!”.

Krótka historia

Pierwszy kronikarz chodzieskiego hufca, druh Grajewski wspomina, że po odejściu Stefana Jankowskiego działalność drużyny im. Bolesława Chrobrego załamała się na tyle, iż z początkiem 1924 roku została ona rozwiązana. Dopiero 27 stycznia 1925 r. przy gimnazjum św. Barbary powstała kolejna drużyna harcerska im. Zawiszy Czarnego. Jej pierwszym drużynowym został uczeń VI klasy Zbigniew Heliński. W skład drużyny weszli uczniowie najmłodszych klas - łącznie ok. 30 osób. Opiekunem harcerzy był prof. Gołąb, który kontynuował swoją działalność na niwie harcerskiej.

Za początki chodzieskiego hufca należy uznać natomiast lata 1930-1933. Powstały wówczas drużyny nie tylko w Chodzieży (II drużyna im. księcia Józefa Poniatowskiego), ale też w Kaczorach, Ujściu, Budzyniu i Szamocinie.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na chodziez.naszemiasto.pl Nasze Miasto