Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Fundusz socjalny może ulżyć twoim wydatkom

Redakcja
fot. arc
Sprawdź, kiedy możesz się starać o pieniądze z ZFŚS i jak często? Na co wolno je przeznaczyć i komu w pierwszej kolejności przysługuje pomoc

Czekają cię dodatkowe wydatki przed nowym rokiem lub w styczniu? Zastanawiasz się, czy twoje dziecko dostanie paczkę przedświąteczną od pracodawcy? A może chciałbyś spędzić sylwestra w jakimś atrakcyjnym miejscu lub wyjechać podczas zimowych ferii w góry? Czy pracodawca mógłby ci wypłacić tzw. świadczenie urlopowe?

Zorientuj się, bo może w twojej firmie jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS) i przysługuje ci dofinansowanie.


Czy firma pomoże

Pracownicy, a także ich rodziny, mają prawo korzystać z pomocy socjalnej w swoim zakładzie pracy. Kiedy, w jakim zakresie, pod jakimi warunkami - to zależy od zasobności utworzonego funduszu i zasad, jakie przyjęto w danej firmie.

Uwaga!

Tworzenie funduszu socjalnego nie jest już bezwzględnym obowiązkiem pracodawców spoza sfery budżetowej. Co prawda ustawa z 4 marca 1994 r. - o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych - zobowiązuje pracodawców zatrudniających (stan na dzień 1 stycznia danego roku) co najmniej 20 pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty) do tworzenia funduszu, ale jej późniejsze nowelizacje mocno zliberalizowały ten obowiązek.

Pamiętaj!

Jeśli zakład jest objęty układem zbiorowym pracy, wszelkie kwestie dotyczące funduszu, także jego wysokości, powinny być zapisane w tym układzie. Tam, gdzie nie ma układu zbiorowego, zasady tworzenia ZFŚS i jego wysokości trzeba zapisać w zakładowym regulaminie wynagradzania.

Ważne!

Pracodawcy prowadzący działalność w jednostkach budżetowych i zakładach budżetowych oraz gospodarstwach pomocniczych jednostek budżetowych, o których mowa w art. 20, 21 i 24-27 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (DzU nr 249, poz. 2104), są zobowiązani do tworzenia funduszu socjalnego bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników. To oznacza, że osoby zatrudnione w tzw. budżetówce mogą liczyć na świadczenia socjalne, jeśli oczywiście spełniają regulaminowe kryteria przyznawania takiej pomocy.


Dla kogo ZFŚS

Ustawa wymienia trzy grupy osób, które mogą korzystać ze środków funduszu. Są to:

1. Pracownicy i ich rodziny.

Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę (niezależnie od rodzaju umowy i wymiaru czasu pracy), powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę. Do tej grupy zalicza się też pracowników na urlopach wychowawczy, młodocianych, pracowników sezonowych, chałupników.

Za członków rodziny pracownika uważa się współmałżonka, dzieci: własne, współmałżonka, przysposobione lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, wnuki na utrzymaniu osoby uprawnionej, rodziców prowadzących wraz z uprawnionym wspólne gospodarstwo domowe.

2. Emeryci i renciści - byli pracownicy zakładu oraz ich rodziny.

Uwzględnia się jednak tylko te osoby, które przeszły na emeryturę czy rentę bezpośrednio z danego zakładu pracy. Jeśli emeryt czy rencista nadal jest zatrudniony w oparciu o umowę o pracę, to korzysta z funduszu na zasadach dotyczących pracowników.

3. Inne osoby, którym w regulaminie zakładowym przyznano prawo do korzystania z ZFŚS. Mogą to być np. pracownicy placówki opiekuńczej, nad którą zakład sprawuje opiekę.

Uwaga!

Do grona uprawnionych do korzystania z funduszu ustawa zalicza także emerytów i rencistów ze zlikwidowanych zakładów pracy objętych opieką socjalną przez danego pracodawcę, oraz pracowników przyjętych przez nowego pracodawcę w wyniku komercjalizacji, połączenia, podziału lub innej formy zmiany właściciela m.in. w oparciu o przepisy prywatyzacyjne przedsiębiorstw państwowych.


Zasady korzystania

Pieniądze z funduszu można przeznaczyć wyłącznie na działalność socjalną na rzecz osób uprawnionych do korzystania z niej, a także na dofinansowanie zakładowych lub międzyzakładowych obiektów służących pracownikom i innym uprawnionym.

W rozumieniu ustawy, działalność socjalna to nieodpłatne lub częściowo odpłatne us-ługi w zakresie:

- wypoczynku urlopowego,

- kultury i oświaty,

- sportu i rekreacji, a także

- zwrotna lub bezzwrotna pomoc na cele mieszkaniowe.

Uwaga!

Część środków można też przeznaczyć na dofinansowanie obiektów socjalnych (jeśli zakład je ma), np. ośrodków wczasowych, kolonijnych, żłobków, przedszkoli itp.

Ważne!

Ustawa nie określa, jak dzielić środki na poszczególne cele. Pracodawca powinien ustalić to w porozumieniu ze związkami zawodowymi lub inną reprezentacją pracowników, tworząc zakładowy regulamin podziału środków i przyznawania świadczeń uprawnionym.

Pamiętaj!

By przyznać bezpłatne czy ulgowe świadczenie bierze się pod uwagę sytuację życiową, rodzinną i materialną pracowników i innych uprawnionych do korzystania z pomocy.

Szczegółowe zapisy muszą być zawarte w zakładowym regulaminie gospodarowania środkami funduszu.


Na co te pieniądze

Zgromadzone środki mogą być przeznaczone m. in. na takie cele.

1. Finansowanie wypoczynku w formie:

- dopłaty do skierowań na wczasy (krajowe i zagraniczne), kolonie dla dzieci lub obozy młodzieżowe,

- dopłaty do wypoczynku organizowanego przez pracownika we własnym zakresie (gdy korzysta z pośrednictwa biura podróży lub wyjeżdża indywidualnie),

- dopłaty do wypoczynku sobotnio-niedzielnego (organizowanego przez pracodawcę lub samego pracownika).

2. Finansowanie działalności kulturalno-oświatowej i sportowo-rekreacyjnej, np. w formie:

- dopłat do biletów wstępu do kin, teatrów, muzeów, na koncerty i występy estradowe, wystawy, imprezy sportowe, na basen, siłownię itp.,

- dopłat do wycieczek turystyczno-krajoznawczych itp.

3. Finansowanie pomocy rzeczowej i pieniężnej dla osób dotkniętych wypadkami losowymi lub znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej albo materialnej, w formie:

- zapomóg pieniężnych jednorazowych bądź okresowych,

- zakupu lekarstw, żywności, niektórych niezbędnych sprzętów domowych, podręczników, zeszytów dla dzieci itp.

4. Na dofinansowanie kosztów przejazdu na wypoczynek urlopowy.

5. Na pomoc mieszkaniową w formie pożyczek na następujące cele:

- uzupełnienie własnego wkładu budowlanego na mieszkanie spółdzielcze,

- pokrycie kosztów wykupu mieszkania na własność,

- uzupełnienie wkładu własnego na budowę domu jednorodzinnego bądź lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość,

- przystosowanie mieszkania do potrzeb osób niepełnosprawnych,

- adaptacje lokali na cele mieszkalne,

- remonty i modernizacje mieszkań oraz domów jednorodzinnych.


Na co nie wolno

Fundusz nie może być wydawany na:

- nowe inwestycje socjalne, z wyjątkiem finansowanych z przychodów pochodzących ze sprzedaży posiadanych obiektów socjalnych,

- finansowanie dojazdów pracowników do pracy,

- pokrycie kosztów obchodów różnych świąt branżowych i resortowych, rocznic i jubileuszy,

- zbiorowe żywienie pracowników,

- opłacanie zakładowej opieki medycznej,

- opłacanie składek na wszelkiego rodzaju ubezpieczenia,

- organizowanie szkoleń i podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników.


Komu najpierw

Regulamin obowiązujący w zakładzie pracy precyzuje, jak starać się o pieniądze funduszu socjalnego. Na ogół stosuje się zasadę, że pomoc ze środków funduszu przysługuje w pierwszej kolejności:

- pracownikom o niskich dochodach na osobę w rodzinie,

- rodzicom i opiekunom o niskich dochodach wychowującym samotnie dzieci,

- osobom mającym wielodzietne rodziny,

- rodzicom dzieci niepełnosprawnych i chorych, wymagających kosztownego leczenia,

- pracownikom niepełnosprawnym,

- tym, którzy z przyczyn losowych znaleźli się w szczególnie trudnej sytuacji materialnej.

Te zasady zgodne z ustawą o ZFŚS - w art. 8 czytamy, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.

Ważne!

Oznacza to, że pracownik ubiegający się o ulgowe świadczenie (z dopłatą funduszu) jest obowiązany wykazać wysokość dochodów na osobę w swojej rodzinie. Wraz z wnioskiem o dopłatę składa oświadczenie o dochodach (nie tylko swoich, ale wszystkich osób wspólnie zamieszkujących i prowadzących gospodarstwo domowe).

Nie musi natomiast składać takiego oświadczenia pracownik ubiegający się o pełnopłatne świadczenie z funduszu (np. pełnopłatne wczasy w zakładowym ośrodku wypoczynkowym).

Uwaga!

Dofinansowanie urlopu

Pracownik ubiegający się o dofinansowanie wypoczynku w ramach urlopu, musi pamiętać, że może je otrzymać tylko raz w roku. Jeśli więc ktoś uzyskał dopłatę z funduszu do wczasów zimowych np. w lutym, nie może już liczyć na nią podczas wakacji letnich tego samego roku.

Wnioski o dopłaty do skierowań na wczasy lub dofinansowanie do wypoczynku organizowanego indywidualnie przez pracownika składa się przeważnie do końca pierwszego kwartału danego roku, uwzględniając przy tym plan urlopów na dany rok.

Informacje o przyznanych świadczeniach powinny być podane do wiadomości pracowników jeszcze przed ich oficjalnym zatwierdzeniem, tak, aby można było się odwołać od wstępnych decyzji komisji.



Co to jest świadczenie urlopowe?

Pracodawcy zatrudniający - według stanu na dzień 1 stycznia danego roku - mniej niż 20 pracowników (w przeliczeniu na pełne eta-ty), nie muszą tworzyć Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, ale mogą wypłacać jednorazowe świadczenia urlopowe.

Maksymalna wysokość takiego świadczenia nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego na zakładowy fundusz - obecnie są to kwoty:

* 1.000,04 zł dla pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach,

* 1.333,38 zł dla zatrudnionego w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczegółowo określone kwoty dla pracowników młodocianych.

Uwaga! Pracodawca nie musi jednak wypłacić świadczenia urlopowego w maksymalnej wysokości. Mogą to być kwoty niższe, takie, na jakie go stać. Może nawet wcale nie wypłacać tego świadczenia, ale powinien o tym poinformować załogę na początku roku.

Świadczenie urlopowe nie jest finansowane z funduszu socjalnego, mogą więc z niego korzystać tylko pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę. Nie przysługuje ono rodzinom pracowników, ani emerytom czy rencistom.

Wysokość świadczenia ustala się proporcjonalnie do czasu pracy, a więc półetatowiec otrzyma tylko połowę kwoty wypłacanej osobie pracującej na całym etacie. Natomiast nie uwzględnia się - tak jak przy świadczeniach z ZFŚS - sytuacji materialnej pracownika.

Świadczenie przysługuje tylko raz w roku. Aby je otrzymać, pracownik musi korzystać z urlopu przez co najmniej 14 dni kalendarzowych. Jest to zgodne z kodeksem pracy, który dopuszcza podzielenie przysługującego pracownikowi urlopu na kilka części, ale przynajmniej jedna z tych części musi trwać nieprzerwanie 14 dni kalendarzowych.

Ważne! Jeśli pracownik korzysta z 14-dniowego urlopu na przełomie grudnia i stycznia następnego roku (np. od 23 grudnia 2009 r. do 8 stycznia 2010 r.), wówczas nie przysługuje mu świadczenie urlopowe, ponieważ warunkiem jego otrzymania jest 14-dniowy urlop w roku kalendarzowym.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto