Seniorzy: Dowiedz się więcej

 
Nasi Czytelnicy wciąż mają problemy z odróżnieniem dodatku pielęgnacyjnego od zasiłku pielęgnacyjnego. Dzisiaj wyjaśniamy, na czym polegają różnice między nimi. Piszemy też o świadczeniu pielęgnacyjnym dla najbliższych członków rodziny.
Zasiłek pielęgnacyjny i dodatek pielęgnacyjny to dwa różne świadczenia przysługujące na podstawie innych ustaw i po spełnieniu ściśle określonych w nich warunków. Inny jest organ ustalający prawo do tych świadczeń i ich płatnik. Osoba uprawniona do zasiłku pielęgnacyjnego nie może otrzymać dodatku pielęgnacyjnego i odwrotnie.
 
Na początek o zasiłku
Zasiłek pielęgnacyjny przyznawany jest :
- niepełnosprawnemu dziecku (do 16 roku życia),
- osobie niepełnosprawnej, która ukończyła 16 lat i ma orzeczoną niepełnosprawność w stopniu znacznym,
- osobie niepełnosprawnej, która ukończyła 16 lat i ma orzeczoną niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym, pod warunkiem, że niepełnosprawność (bez względu na jej stopień) powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia,
- osobie, która ukończyła 75 lat życia (bez żadnych innych warunków).
 
Wniosek i załączniki
Z wnioskiem o zasiłek pielęgnacyjny należy wystąpić do gminy. Wynosi on 153 zł miesięcznie. Warto wiedzieć, że jest to świadczenie, które nie jest uzależnione od osiąganego dochodu. Osoba ubiegająca się o zasiłek pielęgnacyjny powinna dołączyć do wniosku orzeczenie o niepełnosprawności (w przypadku dzieci do lat 16) albo o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Orzeczenie to wydawane jest przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności.
Natomiast osoba, która ukończyła 75 lat, do wniosku o zasiłek pielęgnacyjny dołącza tylko dokument potwierdzający wiek, np. dowód osobisty albo skrócony odpis aktu urodzenia.
Prawo do zasiłku ustala się na czas nieokreślony. Czasami orzeczenie o niepełnosprawności wydawane jest na czas określony, wówczas zasiłek wypłacany jest tylko przez ten okres.
 
Kiedy dodatek
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje natomiast osobie uprawnionej do emerytury lub renty, pod warunkiem, że osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji lub ukończyła 75 lat.
Za osobę całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła zdolność do jakiejkolwiek pracy.
Niezdolność do samodzielnej egzystencji to natomiast takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.
Osoba ubiegająca się o dodatek pielęgnacyjny powinna zatem udowodnić, że ze względu na jej stan zdrowia musi się nią opiekować ktoś inny.
Z obowiązku składania wniosku o dodatek oraz orzeczenia o niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji zwolnione są osoby, które ukończyły 75 lat. Otrzymują one dodatek pielęgnacyjny z urzędu.
Jest on wypłacany przez ZUS łącznie z emeryturą lub rentą i wynosi 173,10 zł miesięcznie. Świadczenie to również nie jest uzależnione od osiąganego dochodu.
 
Za opiekę
Od 1 stycznia 2010 roku osoby, które opiekują się niepełnosprawnym członkiem rodziny, rezygnując przy tym z wykonywania pracy zarobkowej mają prawo do świadczenia pielęgnacyjnego w wysokości 520 zł bez względu na osiągane dochody.
Jeszcze w ubiegłym roku przyznanie prawa do tego świadczenia uzależnione było między innymi od spełnienia kryterium dochodowego. Przysługiwało ono, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekraczał kwoty 583 zł netto.
Wniosek o to świadczenie należy złożyć w urzędzie miasta lub gminy.
 
Świadczenie pielęgnacyjne z powodu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej dostanie:
- matka lub ojciec,
- inna osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny (tzn. krewny w linii prostej oraz rodzeństwo), a także:
- opiekun faktyczny dziecka (czyli osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpi z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka), jeżeli osoba ta nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad:
- dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji albo:
- osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
W ramach nowelizacji przepisów doprecyzowano także, iż osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki nad niepełnosprawnym.
 
Kto nie dostanie
Świadczenia tego nie otrzymamy, jeżeli:
- osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
- osoba wymagająca opieki:
1) pozostaje w związku małżeńskim,
2) została umieszczona w rodzinie zastępczej spokrewnionej z dzieckiem, na której zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny albo w związku z koniecznością kształcenia lub rehabilitacji w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym i korzystania w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, z wyjątkiem zakładów opieki zdrowotnej;
- osoba w rodzinie ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury na to dziecko;
- członek rodziny jest uprawniony za granicą do świadczenia na osobę wymagającą opieki, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
 
Nie na chorą żonę
Niestety mimo zmian dotyczących świadczeń pielęgnacyjnych spowodowanych wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego nadal nie dostaniemy takiego świadczenia opiekując się chorym mężem czy żoną. Nie przysługuje ono osobom pozostającym w związku małżeńskim.
W ustawie o świadczeniach rodzinnych został zachowany art. 17 ust.5 pkt 2a, który wyklucza przyznanie tego świadczenia na osobę będącą w związku małżeńskim. Ponadto zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym obowiązek alimentacyjny ciąży na jednym z małżonków dopiero po separacji, rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa. Jest to więc przesłanka uniemożliwiająca przyznanie tego świadczenia. Takie też jest stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
 
Decyzja należy do wójta
W razie wątpliwości co do okoliczności uzasadniających przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego organ właściwy (czyli odpowiednio: wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie rodzinne lub otrzymującej takie świadczenie) może przeprowadzić wywiad.
Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony, wówczas prawo do świadczenia przyznawane jest do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia.
 
Ponadto prawo do świadczenia pielęgnacyjnego zostanie ustalone począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek w sprawie określenia niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, jeżeli wniosek dotyczący przyznania powyższego świadczenia będzie przedłożony w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.