Pierwszy taki węzeł

Już od pół roku torunianom i turystom służy nowo wybudowany węzeł przesiadkowy w alei Solidarności. Będąca przedsionkiem wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa  Kulturowego UNESCO Zespołu Staromiejskiego aleja pełni rolę miejsca komunikowania się z innymi częściami Torunia.

Przy opracowaniu projektu budowlanego projektanci zajęli się przebudową ulicy wraz z budową węzła autobusowo-tramwajowego, dzieląc  ją na dwie części: dla transportu indywidualnego oraz pas tramwajowo-autobusowy. Z pasa transportu indywidualnego - jednokierunkowego - obsługiwany jest także dojazd do urzędu marszałkowskiego. Stamtąd też będzie się odbywał dojazd do Centrum Kulturalno-Kongresowego, które rośnie na Jordankach.

Na całej długości alei Solidarności obowiązuje ograniczenie prędkości do 30 km/h.  Przy projektowaniu tak ważnej drogi zastosowano nowatorskie rozwiązania. Wynikają one z wielu czynników, m.in. szerokości pasa drogowego, zagospodarowania przyległych gruntów, ukształtowania terenu czy istniejącego i planowanego układu tras rowerowych w okolicy. Rozwiązania sytuacyjne oraz zagospodarowanie przestrzeni publicznej zostały zaprojektowane w nawiązaniu do prowadzonych równolegle inwestycji w tym rejonie - przebudowy placu przed urzędem marszałkowskim oraz zagospodarowania terenu Jordanek na cele kulturalno-kongresowe.

Po raz pierwszy w Toruniu wprowadzono tu tzw. kontrapas rowerowy, czyli wydzielony z jezdni pas przeznaczony wyłącznie dla rowerzystów. Kontrapas umożliwia podróż rowerem na relacji plac Teatralny - plac NOT, niedostępny dla kierujących samochodem. Właśnie takie nowoczesne rozwiązania stosowane są z powodzeniem za granicą oraz w miastach będących polskimi liderami pod względem rozwoju ruchu rowerowego - Wrocławiu i Gdańsku.

Przystosowanie alei Solidarności dla dwukierunkowego ruchu rowerowego jest bardzo ważne, gdyż właśnie tędy przebiega najkrótsza trasa łącząca Stare Miasto z północną częścią Torunia. Rowerzysta chcący jechać w kierunku północnym od strony placu Teatralnego, czyli ulicy Chełmińskiej lub ul. Wały gen. Sikorskiego powinien - stosując się do wskazań sygnalizacji świetlnej i oznakowania poziomego - wjechać na kontrapas, który wydzielony jest po prawej stronie jezdni alei Solidarności linią ciągłą oraz znakami poziomymi i pionowymi. Przy wlocie alei Solidarności w obrębie placu NOT rowerzysta może kontynuować jazdę na wprost w kierunku Szosy Chełmińskiej stosując się do wskazań sygnalizatora dedykowanego wyłącznie rowerzystom oraz oznakowania poziomego na jezdni. Na ul.  Szosa Chełmińska, od placu NOT do ul. Grudziądzkiej wyznaczony został pas rowerowy.

Jazda rowerem na wprost przez plac NOT od strony alei Solidarności w kierunku Szosy Chełmińskiej jest możliwa tylko podczas funkcjonowania sygnalizacji świetlnej, o czym informuje oznakowanie pionowe. W przypadku awarii sygnalizacji świetlnej rowerzysta powinien skorzystać z przejazdu rowerowego w poprzek alei Solidarności.

Rowerzyści jadący aleją Solidarności na relacji plac NOT- plac Teatralny powinni poruszać się jezdnią na zasadach ogólnych, czyli przy prawej krawędzi jezdni i stosować się do znaków i sygnałów drogowych w obrębie obu skrzyżowań. Aby rowerzysta jadący jezdnią po Szosie Chełmińskiej w kierunku Starego Miasta mógł łatwiej pokonać skrzyżowanie z placem NOT, wprowadzono przy dojeździe do skrzyżowania pas rowerowy.

Szczegóły techniczne zastosowanej w Toruniu rowerowej organizacji ruchu były wielokrotnie analizowane, szczególnie pod kątem bezpieczeństwa ruchu drogowego. Rowerzysta jadący kontrapasem, przecinający plac NOT, porusza się bezkolizyjnie, nie stwarzając zagrożenia dla siebie i innych uczestników ruchu.

Wprowadzenie jednokierunkowej organizacji ruchu w ciągu alei Solidarności jest wynikiem przeprowadzonych na etapie procesu projektowego analiz natężenia ruchu oraz audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Rozwiązania zastosowane dla rowerzystów są nie tylko innowacyjne, lecz - przede wszystkim - całkowicie bezpieczne. Program sygnalizacji świetlnej gwarantuje bezpieczeństwo rowerzystom jadącym zgodnie z przepisami i jednocześnie nie utrudnia ruchu innych pojazdów w obrębie skrzyżowania. Tu należy wspomnieć, że w programie sygnalizacji świetlnej priorytetowo traktowane są pojazdy komunikacji zbiorowej.

W alei Solidarności wszystko zostało drobiazgowo zaplanowane. Nie tylko w kwestii organizacji ruchu, ale także sferze wizualnej i funkcjonalnej. Każdy detal został staranie zaprojektowany i przemyślany w postaci wzajemnego powiązania systemu istniejących chodników z węzłem przesiadkowym oraz miejscem obsługi podróżnych. Na całym obszarze przebudowy przyjęto stosowną kolorystykę oraz fakturę nawierzchni.

Efekt jest widoczny. Wszystkie części, wraz z elementami małej architektury, charakteryzują się dużą powierzchnią przeszkleń. Dzięki temu uzyskano lekkość zastosowanych rozwiązań. Dzięki odpowiedniemu wyprofilowaniu pasażer może wejść do pojazdu komunikacji publicznej suchą nogą z wiaty przystankowej. Pasażerowie oczekujący na swoje połączenie mają do dyspozycji dużą ilość miejsc do siedzenia. W sąsiedztwie wiat przystankowych zastosowano tzw. opieraczki.

Na al. Solidarności zamontowano ozdobne słupy i oprawy, położono kamienne nawierzchnie chodników oraz peronów. Dodatkowo, w bezpośrednim sąsiedztwie węzła, powstało miejsce obsługi pasażera wyposażone w toalety, kiosk z gazetami i kawiarenkę (z możliwością zakupu pieczywa). W sąsiedztwie miejsca obsługi podróżnych, poza pasem drogowym, zostało wygospodarowane miejsce odpoczynku, gdzie w sąsiedztwie terenów zielonych pojawiły się dodatkowe ławki. Po zakończeniu modernizacji ul. Wały Gen. Sikorskiego Gmina Miasta Toruń zamierza przeprowadzić rewitalizację terenów zielonych pomiędzy Muzeum Etnograficznym, a wałami i al. Solidarności.

W chwili obecnej trwają prace na przystankach na pl. św. Katarzyny. Powstają tam tzw. „przystanki wiedeńskie” – wywyższenie jezdni przy torowisku na długości tramwaju umożliwiające swobodne wsiadania i wysiadanie z pojazdów nawet osobom o ograniczonej możliwości poruszania się.

Kolejny węzeł przesiadkowy w obrębie starówki to pl. 18 Stycznia i ul. Traugutta przy Dworcu Toruń Miasto. Tam za pomocą kładki nad jezdnią i torami tramwajowymi będzie można przedostać się z peronów na teren budynku dworca kolejowego. Na kładkę z poziomu peronów będziemy mogli się dostać za pomocą schodów lub przeszkolonych wind. Dla osób, które nie będą chciały skorzystać z kładki, powstanie tradycyjne przejście dla pieszych zabezpieczone sygnalizacją świetlną. Na pl. 18 stycznia powstaną wiaty dla komunikacji autobusowej, w tym międzynarodowej, a na pobliskiej (dotychczas nieprzejezdnej) ul. Skrzyńskiego - miejsca parkingowe, również dla autobusów turystycznych. Całość uzupełni Bike&Ride - zadaszony parking rowerowy. W projekcie jest także miejsce dla stacji roweru miejskiego. Całość zadania wykonywana jest w ramach projektu: „„Integracja systemu transportu miejskiego wraz z zakupem taboru tramwajowego w Toruniu -BiT- City” współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Funduszu Spójności Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko.

W dalszej perspektywie jest budowa węzła przesiadkowego na pl. Rapackiego. Tam zakres przebudowy będzie zależny od pozyskania środków zewnętrznych z okresu programowania 2014-2020.

Widocznym aspektem nowych inwestycji w infrastrukturę transportu zbiorowego są nowe sygnalizacje świetlne. Wprowadzany - zwłaszcza na skrzyżowaniach z komunikacją tramwajową - priorytet dla tego środka transportu powoduje niejednokrotnie, że kierowcy i piesi dłużej czekają na zielone świtało. Natomiast dzięki takiemu rozwiązaniu zapewniane są krótsze czasy przejazdu dla komunikacji zbiorowej. Najbardziej widocznym tego przykładem są sygnalizacje na pl. Teatralnym i pl. NOT, chociaż na tym drugim, ze względu na duże natężenie ruchu na wszystkich wlotach skrzyżowania, sygnalizacja działa praktycznie w trybie tzw. stałoczasowym. Oczywiście za sprawą uruchomionego w al. Solidarności węzła przesiadkowego obsługa tych skrzyżowań bardzo się skomplikowała, gdyż sygnalizacje obsługują wiele grup użytkowników ruchu. Optymalne wyregulowanie czasów poszczególnych grup wymaga czasu i obserwacji. Służby miejskie analizują wszelkie uwagi.

Prowadzone przez miasto i planowane inwestycje mają przyczynić się do poprawy komfortu podróżowania i skrócenia czasu przejazdu komunikacji zbiorowej, co w efekcie powinno spowodować, że ten środek transportu będzie najchętniej wybierany przez torunian i turystów.