Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Jakie są skutki wzrostu krajowej płacy minimalnej

Jadwiga Jenczelewska
fot. arc
Od 1 stycznia 2010 roku najniższa płaca w Polsce wynosi 1.317 złotych. To rodzi konsekwencje finansowe - dla zatrudnionych i dorabiających

Od 1 stycznia 2010 roku minimalna płaca, którą musi otrzymać zatrudniony w Polsce, jest wyższa o 41 zł niż w 2009 roku - wzrasta z 1.276 do 1.317 zł. Takie będzie minimalne wynagrodzenie, które stanowi 42 proc. przeciętnej płacy krajowej. Skutki tej zmiany są ważne zarówno dla pracujących, jak dorabiających do renty lub emerytury.

Dla pracujących

Ta zmiana ma istotne znaczenie nie tylko dla pracowników, którzy dostają najniższe pensje. Od wysokości płacy minimalnej zależą też:

- wskaźniki określające różnego rodzaju dodatki,

- odszkodowania,

- kwotę minimalną, od której pracodawcy nie wolno dokonywać potrąceń.

Uwaga!

Pracodawcy mają teraz obowiązek wyrównania najniższej pensji pracowników do nowego poziomu.


Nowo zatrudnieni

Podwyżka płacy minimalnej jest istotna dla osób rozpoczynających pracę - w pierwszym roku zatrudnienia ich wynagrodzenie musi stanowić co najmniej 80 procent płacy minimalnej.

Oznacza to, że w przypadku osób nowo zatrudnionych (w pierwszym roku pracy zawodowej), wynagrodzenie nie może być niższe aniżeli 80 procent płacy minimalnej - czyli co najmniej 1.053,60 zł.

Praca na części etatu

Osoby pracujące na części etatu nie mogą teraz zarabiać mniej, niż odpowiadająca czasowi pracy proporcjonalna część z 1.317 zł.

Praca nocą

Od wysokości minimalnego wynagrodzenia uzależnione są też stawki osób otrzymujących dodatek za pracę między godziną 21 a 7 rano.

Pamiętaj!

Dodatek za pracę w godzinach nocnych przysługuje pracownikom, którzy pracują 8 godzin, z czego co najmniej 3 godziny na dobę w porze nocnej i wynosi 20 procent godzinowej stawki minimalnej, czyli jedną piątą.

Należy pamiętać, że płaca minimalna określona jest w kwocie miesięcznej. Na każdy miesiąc przypada różna liczba dni roboczych, toteż do obliczenia tego dodatku należy przede wszystkim określić, ile w danym miesiącu przypada roboczogodzin. Potem dzielimy płacę minimalną przez roboczogodziny w danym miesiącu, i obliczamy z tego jedną piątą, otrzymując ustawową stawkę dodatku przypadającego na godzinę .

Potrącenia

Zgodnie z prawem, potrącenia z wypłaty nie mogą przekraczać ściśle określonej kwoty.

Uwaga!

Choć zasada ta nie dotyczy potrąceń z tytułu alimentów, jednak przy wszystkich pozostałych pracownik musi zachować co najmniej od 75 do 100 procent minimalnego wynagrodzenia za pracę - przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy (po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych).

Oznacza to, że potrącenia z wypłaty nie mogłą teraz zabrać z pensji więcej niż - w zależności od rodzaju potrącenia - od 984,16 do 738,45 zł.

Odszkodowania

Płaca minimalna wyznacza też wysokość odszkodowań, których pracownicy mogą domagać się za mobbing i dyskryminację. Zgodnie z prawem, odszkodowania takie od 1 stycznia 2010 r. nie mogą być niższe niż 1.317 zł.


Dla dorabiających

Osoby, które są na emeryturze lub rencie i podejmują dodatkową pracę, aby dorobić do świadczenia otrzymywanego z ZUS-u, muszą pamiętać, że wysokość kwot granicznych, powyżej których ich emerytury i renty są zmniejszane lub zawieszane, także wiąże się z przeciętnym minimalnym wynagrodzeniem .

Pamiętaj!

Kwoty te nie są stałe, ale zmieniają się cztery razy w roku i obowiązują:

od początku grudnia do końca lutego,

od początku marca do końca maja,

od początku czerwca do końca sierpnia,

od początku września do końca listopada.

Ważne!

Kwoty, które dziś podajemy, obowiązują do 28 lutego 2010 roku.

Punktem odniesienia do ustalenia kwot granicznych jest wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę - obecnie 1.317 zł.

Pamiętaj!

Osiąganie dodatkowych przychodów przez emeryta lub rencistę może wpłynąć na wysokość wypłacanego przez ZUS świadczenia. Warto więc dokonać kalkulacji, czy podjęcie dodatkowej pracy albo działalności będzie opłacalne. W tym celu trzeba poznać zasady zawieszania oraz zmniejszania emerytur, a szczgólnie pamiętać o kwotach granicznych, po przekroczeniu których dodatkowa praca może być nieopłacalna.

Kwoty graniczne dotyczą pracujących:

1. emerytów, którzy nie osiągnęli ustawowego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn),

2. rencistów pobierających rentę z tytułu częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy, a także rencistów otrzymujących rentę rodzinną.


Kwoty graniczne

Aby świadczenie nie zostało zmniejszone, przychód nie może przekroczyć 70 proc. wynagrodzenia z II kwartału - obecnie 2.179,70 zł.

Po przekroczeniu tej stawki świadczenie jest pomniejszane o kwotę przekroczenia, jednak nie może być ona większa od tzw. kwoty maksymalnego zmniejszenia. Natomiast po osiągnięciu przychodu przekraczającego 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale - obecnie 4.048,10 zł, świadczenie zostaje zawieszone.

Uwaga!

Wszystkie dane liczbowe, które dorabiający emeryt lub rencista powinien znać, podajemy poniżej w tabeli.

Kogo to dotyczy?

Na zawieszenie lub zmniejszenie emerytur i rent wpływa przychód uzyskany przez emerytów lub rencistów będących jednocześnie:

1. pracownikami,

2. pracownikami wykonującymi jednocześnie umowę zlecenia, umowę agencyjną lub umowę o dzieło na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy,

3. osobami wykonującymi pracę nakładczą,

4. członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,

5. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umo-wy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi,

6. osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub osobami z nimi współpracującymi,

7. osobami wykonującymi odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

8. żołnierzami zawodowymi,

9. funkcjonariuszami policji, ABW, agencji wywiadu, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i służby więziennej.

Pamiętaj!

Zasady dotyczące zawieszania i zmniejszania wysokości emerytur i rent nie dotyczą emerytów i rencistów osiągających honoraria z tytułu działalności twórczej i artystycznej. Stosuje się je natomiast w odniesieniu do osób wyłączonych z obowiązku ubezpieczenia społecznego w związku z posiadaniem ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz osób wykonujących działalność i niepodlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu.

Uwaga!

Przy ustalaniu przychodu uwzględnia się też kwoty pobranych zasiłków:

- chorobowego,

- macierzyńskiego i opiekuńczego oraz kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego,

- zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Do przychodu tego wlicza się również wynagrodzenia za czas niezdolności pracownika do pracy wypłacone na podstawie przepisów Kodeksu pracy.

Przychody nieobjęte obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i nieuwzględniane przy ustalaniu przychodu wpływającego na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń, to np. uzyskiwane z tytułu darowizn i zapomóg, umowy o dzieło, praw autorskich i patentowych, wynajmu lub dzierżawy nieruchomości albo lokali.



Obowiązujące kwoty i przeliczenia związane z nową stawką minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2010 roku

DANE PODSTAWOWE

Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2010 r.

1.317 zł

Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2009 r.

3.113,86 zł

KWOTA BAZOWA

Graniczne kwoty przychodu powodujące zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń rencistów i wcześniejszych emerytów:

70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - powodujące zmniejszenie świadczenia:

2.179,70 zł -kwota obowiązująca do 28 lutego 2010 r.

130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - po-wodujące zawieszenie świadczenia:

4.048,10 zł - obowiązujące do 28 lutego 2010 r.

KWOTY MAKSYMALNEGO ZMNIEJSZENIA ŚWIADCZENIA

Osiąganie przychodu nieprzekraczającego 70 proc. kwoty przeciętnego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ogłoszonego przez prezesa GUS, nie powoduje zmniejszenia świadczeń.

W przypadku gdy przychód osiągany przez świadczeniobiorcę przekroczy 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ale będzie niższy niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia - emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy oraz renta rodzinna dla jednej osoby ulegną zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia ustalaną przy kolejnych waloryzacjach.

KWOTY MAKSYMALNEGO ZMNIEJSZENIA ŚWIADCZENIA

467,09 zł - dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

350,34 zł - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy

397,05 zł - dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.

Graniczne kwoty przychodu obliczone dla całego 2009 r. wynoszą odpowiednio:

25.999,80 zł - suma kwot przychodu odpowiadających 70 proc. przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2009 r.

48.285,20 zł - suma kwot przychodu odpowiadających 130 proc. przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2009 r.

UWAGA!

Nie zmniejsza się ani nie zawiesza - w razie osiągania przychodu - następujących świadczeń:

renty inwalidy wojennego i rent rodzinnych po tym inwalidzie,

renty inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy powstała w związku ze służbą wojskową i rent rodzinnych po tym inwalidzie.

Od 1 stycznia 1999 r. zawieszeniu ani zmniejszeniu - bez względu na wysokość osiąganego przychodu - nie podlegają emerytury osób, które osiągnęły wiek:

60 lat kobiety,

65 lat mężczyźni.

ZASIŁKI

Zasiłek pogrzebowy

6.227,72 zł - od 1 grudnia 2009 r. do 28 lutego 2010 r.

Na zawieszenie prawa do świadczeń lub zmniejszenie ich wysokości wpływa przychód osiągany z tytułu wykonywania działalności podlegającej obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Jest to m.in.:

- zatrudnienie w ramach stosunku pracy,

- umowy zlecenia,

- umowy agencyjnej,

- prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz współpraca przy jej wykonywaniu, a także

- z tytułu pełnienia służby w tzw. służbach mundurowych.

I odwrotnie - do przychodów mających wpływ na zawieszanie prawa do świadczeń emerytalno-rentowych nie wlicza się przychodów uzyskiwanych z tytułu wykonywania pracy zarobkowej nie objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto